Phương pháp Phân tích Hình thái

Ngươi hãy vận dụng phương pháp phân tích hình thái để tạo ra những ý tưởng mới về tổ hợp tiếp thị 4P của doanh nghiệp mình

1. Giới thiệu phương pháp.
Đệ tử:
- Vừa qua, ngài tiên sinh đã nói về ý tưởng những quả dưa hấu dị thường. Hôm nay, bề tôi muốn tạo ra những ý tưởng về những quả chanh dị thường. Theo ngài tiên sinh, nên áp dụng phương pháp sáng tạo nào là hiệu quả nhất?
Sư phụ:
- Không có một phương pháp sáng tạo nào hiệu quả trong mọi lĩnh vực, trong mọi tình huống vận dụng. Một trong những phương pháp thích hợp cho yêu cầu trên là phương pháp phân tích hình thái (Morphological Analysis Method).
- Đặc điểm của phương pháp này là cho trước một nguyên mẫu (quả chanh bình thường chẳng hạn) và tạo ra những biến thể (tức những quả chanh dị thường). Tuy nhiên, trước khi bàn về những quả chanh, ngươi hãy xem và nhận xét về ba hình đây nhé.

Hình nàng Mona Lisa nguyên mẫu và biến thể. (ảnh nguồn internet)

Đệ tử:
- Thưa ngài tiên sinh, hình 1 là nguyên mẫu của nàng Mona Lisa, hình 2 là nàng Mona Lisa mắt lé và hình 3 là nàng Mona Lisa mắt nhắm. Những yếu tố còn lại của ba hình đều giống nhau như bánh đúc. Sự khác biệt giữa ba hình trên có thể mô tả dưới dạng bảng như sau:

Sư phụ:
- Rõ ràng, để tạo ra biến thể ta cần thay đổi một hoặc một số yếu tố của nguyên mẫu. Đây là tư tưởng trọng tâm của phương pháp phân tích hình thái.
Đệ tử:
- Nếu thay đổi tất cả các yếu tố của nguyên mẫu thì sao, thưa ngài tiên sinh?
Sư phụ:
- Ngươi xem hai hình sau khắc tường. Khi thay đổi tất cả các yếu tố thì biến thể và nguyên mẫu không còn mối liên hệ gì nữa!

Khi thay đổi tất cả các yếu tố của nguyên mẫu. (ảnh nguồn internet)

Đệ tử:
- Xin cho một ví dụ minh họa thay thay đổi một vài yếu tố trên nguyên mẫu, thưa ngài tiên sinh?
Sư phụ:
- Ok! Ngươi xem bảng sau đây và lắp ghép các yếu tố để tạo ra biến thể mới nhé.
- Ví dụ, giả sử ngươi chọn tổ hợp: Chột một mắt, mũi nguyên mẫu, đầu quấn khăn, tay cầm chai rượu thì sẽ có được biến thể tương ứng như sau:

Hình biến thể nàng Mona Lisa. (ảnh: nguồn internet)

- Một ví dụ khác, giả sử ngươi chọn tổ hợp: Mắt đeo kính, mũi nguyên mẫu, đầu đeo nơ, tay cầm máy ảnh sẽ có được biến thể tương ứng như sau.

Hình biến thể nàng Mona Lisa. (ảnh: nguồn internet)

2. Tác nhân thay đổi hình thái.

Đệ tử:
- Hình thái là gì, thưa ngài tiên sinh?
Sư phụ:
- Là các biểu hiện ra bên ngoài của một hệ thống nào đó.
Đệ tử:
- Hình thái của con người do những yếu tố nào chi phối? Giả sử bề tôi muốn một bộ phận quan trọng trong cơ thể của mình trở nên dài hơn, bự hơn thì làm thế nào, thưa ngài tiên sinh?
Sư phụ:
- Hình thái của con người có thể bị/được thay đổi dưới những tác nhân sau đây:
- Thứ nhất là cấu trúc gen. Thiên hạ đồn rằng “con nhà tông không giống lông… là đáng ngờ”, cần phải xét nghiệm ADN ngay! Cấu trúc gen là một trong những nhân tố quan trọng chi phối hình thái của con người nói riêng cũng như sinh vật nói chung.

Đáng ngờ!... Đáng ngờ vô cùng! (ảnh: nguồn internet)

- Thứ hai là can thiệp y học. Muốn chân dài ư? Muốn mắt hai mí ư? Muốn cằm chẻ ư? Muốn đùi thon ư? … cứ ra thẩm mỹ viện là xong tất!

Thẩm mỹ viện theo trường phái Picasso. (ảnh: nguồn internet)

- Thứ ba là tác nhân tai nạn, gồm nhiều loại tai nạn khác nhau như: tai nạn giao thông, tai nạn lao động, tai nạn sinh hoạt,…

Bệnh nhân đang được cấp cứu. (ảnh: nguồn internet)

- Thứ tư là tác nhân môi trường. Ô nhiễm môi trường gây ung thu, di ứng với một số chất lạ,...

Dị ứng với son môi. (ảnh: nguồn internet)

- Thứ năm là tác nhân lao động, thị trường các máy xoa bóp, rung lắc, nhào nặn cơ thể bùng nổ dữ dội nhằm phục vụ cho những người lười vận động.

Bí quyết rèn luyện thể chất. (ảnh: nguồn internet)

- Thứ sáu là cơ chế lão hóa. Mọi sinh vật đều lão hóa theo thời gian và cuối cùng đi đến cái chết. Có người 60 năm vẫn chạy tốt nhưng không ít người chỉ chạy tốt trong 20 năm đầu.

Nhớ khi xưa anh chở em trên chiếc xe đạp cũ! (ảnh: nguồn internet)

3. Một số bảng phân tích hình thái.
Sư phụ:
- Ngươi hãy vận dụng phương pháp phân tích hình thái để tạo ra những ý tưởng mới về quả dưa hấu.
Hình thái quả dưa hấu

Sư phụ:
- Ngươi hãy vận dụng phương pháp phân tích hình thái để tạo ra những ý tưởng mới về người tình trong mộng của mình.
Hình thái người tình trong mộng

Sư phụ:
- Ngươi hãy vận dụng phương pháp phân tích hình thái để tạo ra những ý tưởng mới về tổ hợp tiếp thị 4P của doanh nghiệp mình. 

Đệ tử:
- Hình như phương pháp sáng tạo này thích hợp cho lĩnh vực đổi mới sản phẩm/dịch vụ trong các doanh nghiệp, thưa ngài tiên sinh?
Sư phụ:
- Chính xác 100%. Trong đó, nguyên mẫu là sản phẩm/dịch vụ hiện hành còn biến thể là sản phẩm/dịch vụ mới. Không chỉ tái thiết kế sản phẩm/dịch vụ mà còn áp dụng cho nhiều đối tượng khác như: tổ hợp tiếp thị, mô hình kinh doanh, cơ chế phân chia lợi nhuận,...

Trần Ngọc Truyền