Đổi mới dịch vụ, sản phẩm bằng phương pháp SCAMPER

Sáng tạo đổi mới sản phẩm chiếm một vị trí quan trọng trong sáng tạo đổi mới doanh nghiệp. Bởi vì, sản phẩm là hiện thân chuyển tải giá trị mà doanh nghiệp gởi đến người tiêu dùng. Sản phẩm mới luôn bắt đầu từ ý tưởng nên việc nghĩ ra ý tưởng sản phẩm mới là điều trăn trở đêm ngày của các doanh nghiệp. Việc vận dụng các phương pháp sáng tạo sẽ giúp khâu này trở nên hiệu quả hơn rất nhiều.

Sáng tạo đổi mới sản phẩm chiếm một vị trí quan trọng trong sáng tạo đổi mới doanh nghiệp. Bởi vì, sản phẩm là hiện thân chuyển tải giá trị mà doanh nghiệp gởi đến người tiêu dùng. Sản phẩm mới luôn bắt đầu từ ý tưởng nên việc nghĩ ra ý tưởng sản phẩm mới là điều trăn trở đêm ngày của các doanh nghiệp. Việc vận dụng các phương pháp sáng tạo sẽ giúp khâu này trở nên hiệu quả hơn rất nhiều.

Sản phẩm mới. (ảnh: nguồn internet)

Mỗi phương pháp sáng tạo đều có những ưu nhược điểm riêng. Tuy nhiên, phương pháp SCAMPER tỏ ra rất hữu hiệu trong việc phát triển ý tưởng sản phẩm mới dựa trên sản phẩm hiện có. Vì vậy, các nhân viên liên quan đến khâu phát triển sản phẩm mới bỏ qua phương pháp SCAMPER là điều đáng tiếc. Thực hư thế nào?

Tổng đốc doanh nghiệp:
- Ý tưởng sản phẩm mới quan trọng như thế nào?

Nhà Tư vấn sáng tạo:
- Quá trình phát triển sản phẩm mới gồm các khâu (phát triển ý tưởng sản phẩm) → (đánh giá ý tưởng sản phẩm) → (thực thi ý tưởng sản phẩm). Trong đó, khâu phát triển ý tưởng sản phẩm mới đóng vai trò quyết định. Rộng hơn, chỉ có tri thức thực sự đắc dụng mới có thể sáng tạo. Chỉ có sáng tạo thực sự mới tạo ra giá trị mới. Chỉ có giá trị mới mới tạo ra lợi nhuận. Đây là bản chất của nền kinh tế tri thức, cạnh tranh bằng tri thức và sáng tạo.

Qui trình phát triển sản phẩm mới.

- Ý tưởng sản phẩm mới là quan trong nhưng ý tưởng về các phương diện khác trong kinh doanh cũng quan trọng không kém, thậm chí quan trọng hơn. Chẳng hạn, ý tưởng marketing, ý tưởng PR, ý tưởng kênh phân phối, ý tưởng chiến lược cạnh tranh, ý tưởng thanh lọc nhân sự, ý tưởng động viên nhân viên, ý tưởng qui trình sản xuất kinh doanh. 

- Tấn bi kịch của người khởi nghiệp kinh doanh là tuyệt đối vai trò của chính mình và ý tưởng sản phẩm mới của mình. Việc xem nhẹ các ý tưởng sáng tạo trên những phương diện khác là một trong những nguyên nhân dẫn đến khởi nghiệp tan thành mây khói. 

Sản phẩm mới. (ảnh: nguồn internet)

- Một trong những cách phát triển ý tưởng sản phẩm hiệu quả và nhanh nhất là sử dụng phương pháp SCAMPER. Trong bài viết này chỉ tập trung vào vấn đề phát triển ý tưởng sản phẩm mới bằng phương pháp SCAMPER. Việc phát triển ý tưởng marketing bằng phương pháp SCAMPER sẽ được trình bày trong các bài viết kế tiếp.

Tổng đốc doanh nghiệp:
- Vận dụng phương pháp SCAMPER để phát triển ý tưởng sản phẩm mới từ sản phẩm hiện có như thế nào?

Nhà Tư vấn sáng tạo:
- Qui trình vận dụng gồm 2 bước như sau:
- Bước 1: Liệt kê cách yếu tố liên quan đến sản phẩm hiện có. Chẳng hạn, với quả dưa hấu có thể liệt kê như sau: (ruột đỏ, vỏ xanh, hình cầu, da trơn, thịt ngọt, có hột, làm thức ăn,...).
- Hãy quan niệm sản phẩm như là một bức tranh cấu thành từ những mảnh ghép. Trong đó, mỗi mảnh ghép tương ứng với một bộ phận hoặc một tính chất của sản phẩm hiện có.

Những mảnh ghép ứng với sản phẩm. (ảnh: nguồn internet)

- Bước 2: Thực hiện các phép tư duy của phương pháp SCAMPER - lên các mảnh ghép để tạo ra các ý tưởng mới.

- Chỉ với bốn phép toán cộng, trừ, nhân, chia cùng mười con số cơ bản 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 chúng ta tạo ra vô số các con số từ vô số phương án tính toán.
- Tương tự, chỉ với 7 phép toán tư duy SCAMPER và một số thuộc tính của sản phẩm hiện có, chúng ta có thể tạo ra vô số ý tưởng về sản phẩm mới. Thế giới sáng tạo cũng vô cùng tận như thế giới các con số.

Thế giới số học và thế giới sáng tạo.

- Ví dụ 1: Vận dụng phép Thay thế đối với yếu tố hình dáng quả dưa: từ hình cầu sang hình thỏi vàng. Quả dưa hấu đột phá về hình dáng còn những yếu tố khác (chắc là) không có gì mới. Dĩ nhiên, mục đích sử dụng của quả dưa hấu này không còn là để ăn mà thường là để làm quà tặng.
- Việc thay đổi mục đích sử dụng dẫn đến thay đổi các yếu tố khác của mô hình kinh doanh như: khách hàng mục tiêu, giá cả, kênh phân phối,... Nói cách khác, sản phẩm mới cần có một mô hình kinh doanh mới. 

Dưa hấu hình thỏi vàng. (ảnh: nguồn internet)

- Ví dụ 2: Vận dụng phép Kết hợp giữa dưa hấu và thịt bò để cho ra sản phẩm dưa - bò. Tại thời điểm hiện nay, ý tưởng này chưa hiện thực được về mặt công nghệ sản xuất trên đồng ruộng. Tuy nhiên, sản xuất bằng công nghệ photoshop thì chẳng có gì khó khăn mấy.
- Không phải ý tưởng sản phẩm mới nào cũng có thể hiện thực hóa được ngay, nhưng khi có nhiều ý tưởng chúng ta có cơ hội lựa chọn được ý tưởng tốt. Ít ra ý tưởng này cũng có giá trị trong việc khai sáng tâm hồn sáng tạo khi chúng ta thưởng lãm.

Dưa - bò kết hợp giữa dưa hấu và bò. (ảnh: nguồn internet)

- Ví dụ 3: Vận dụng phép Thích ứng. Chẳng hạn chiết xuất màu xanh thiên nhiên trong vỏ dưa hấu để làm ra loại kem dưỡng da. Trong thời đại computer, yếu tố công nghệ len lõi vào đời sống con người ngày càng mạnh mẽ làm cho tâm hồn lẫn thể xác ngày càng xa cách với môi trường thiên nhiên.
- Vì vậy, một trong những khuynh hướng trong xã hội hiện đại đó là quay về với thiên nhiên. Một ý tưởng khác là thiết kế những bộ quần áo có hoa văn từ dưa hấu - một món ăn khoái khẩu của đàn ông, dĩ nhiên thích ăn phần thịt hơn là ăn phần vỏ!

- Ví dụ 4: Vận dụng phép Điều chỉnh/Biến điệu. Chẳng hạn, biến điệu về kích thước, chúng ta có ý tưởng dưa hấu siêu lớn hoặc siêu nhỏ. Biến điệu về độ ngọt, chúng ta có ý tưởng dưa hấu siêu ngọt. Mọi yếu tố đều có thể biến điệu nhưng không phải biến điệu nào cũng tạo ra sự đột phá. Hãy tham khảo thêm bài viết Thần dược cho đàn ông chán cơm thèm phở .

- Ví dụ 5: Vận dụng phép Dùng cho mục đích khác (link), chẳng hạn dùng dưa hấu để làm áo bảo hộ lao động hoặc luyện công. 

- Ví dụ 6: Vận dụng phép Loại bỏ/Hạn chế (link) đối với yếu tố có hạt chúng ta có ý tưởng dưa hấu không hạt. Một ví dụ khác, tạo ra giống dưa hấu có phần vỏ mỏng hơn để phần thịt nhiều hơn.

- Ví dụ 7: Vận dụng phép Đảo ngược/Tái cấu trúc (link, link2, link3). Xin mời quý vị trổ tài về chủ đề này.

Tổng đốc doanh nghiệp:
- Tôi muốn trải nghiệm vận dụng phương pháp SCAMPER để phát triển ý tưởng sản phẩm mới về cái bàn?
Nhà Tư vấn sáng tạo:
- Với mỗi hình sau đây, hãy suy ngẫm xem thiên hạ đã vận dụng phép tư duy nào trong SCAMPER để có được ý tưởng sản phẩm mới. Có trường hợp phải vận dụng nhiều phép tư duy SCAMPER liên tiếp như đánh cờ tướng mới đạt được mục đích.

“Để chủ động thăng tiến và thành công trong công việc, gia tăng năng lực, nâng cao năng suất, phát triển vững bền hãy tìm hiểu sâu hơn các bí quyết quản trị: Ngôi nhà doanh nghiệp, Tam Lý, Đạo lý, Luận lý, Tâm Lý, Tam Định, Tam Cầu, Tam Cấp, Tam Khúc, Tam Nghiệm, Tam Đối, Tam Làm, Tam Tin, 3T-3H, 3C, 6C, 10C, 12C, 6R, 9R, hiểu Ngũ TỰ, Ngũ TRỊ, CPESTI, Lục Lực, Tư duy hệ thống,… Để thành Sếp tốt, Thành nhân tài ngôi Sao,... Chuỗi hệ thống các công cụ đơn giản, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ áp dụng, hiệu quả cao này sẽ giúp từng cá nhân, các nhà quản lý, Quản Trị, doanh nhân, doanh chủ mà cả những người có khát vọng khởi nghiệp, chưa biết bắt đầu từ đâu? Như thế nào? có thể tự nhìn nhận, sáng suốt quyết định, chọn hướng đi, khởi phát công việc, duy trì hoạt động hiệu quả và phát triển vững bền. Nếu chưa đủ sâu sắc để tự tư duy, kiến giải mà muốn sớm nắm vững cẩm nang với các bí quyết kinh doanh này để gia tăng hiệu quả, quản trị nhàn hạ, thành công vững chắc,… hãy tham dự các chương trình huấn luyện gắn kết thực tiễn, độc sáng của Trí Tri group - www.tritri.org/training - khi tham gia, Bạn sẽ lĩnh hội sâu sắc và hiệu quả những bí quyết Phát huy Mạnh, Khắc phục Yếu,Tranh thủ Cơ, Phòng tránh Nguy để làm chủ công việc, cuộc sống của mình, thực sự Cảm được Hạnh phúc, Nhận được Thành công!”

Câu hỏi gợi mở sáng tạo:
1. Bằng phương pháp SCAMPER, đề xuất 101 ý tưởng đổi mới món phở để quyến rũ quý ông say sưa hơn nữa.
2. Bằng phương pháp SCAMPER, đề xuất 101 ý tưởng đổi mới món làm tóc để quyến rũ quý bà say sưa hơn nữa.
3. Xem doanh nghiệp như một sản phẩm! Bằng phương pháp SCAMPER, đề xuất 1.001 ý tưởng đổi mới sản phẩm này để có giá trị cao hơn.
4. Xem bà/ông xã như một sản phẩm! Bằng phương pháp SCAMPER, đề xuất 1.000.001 ý tưởng đổi mới sản phẩm này để mình nhận được nhiều giá trị hơn.
5. Xem chính mình như một sản phẩm! Bằng phương pháp SCAMPER, đề xuất 1.000.001 ý tưởng đổi mới sản phẩm này để đáp ứng nhu cầu của bà/ông xã tốt hơn.